Wiesz, że tworzymy najciekawszy w Polsce newsletter dla HR? Sprawdź koniecznie! Dołącz do wyjątkowego grona Kadrowiczów!
Rynek testów osobowości w samych tylko Stanach Zjednoczonych jest wart rocznie, wedle różnych szacunków, między 2 a 4 mld dolarów. Testy takie jak Myers-Briggs MBTI, MMPI-2, Extended Disc, Insight Discovery czy polski FRIS oraz setki podobnych narzędzi – płatnych i bezpłatnych – są wykorzystywane przez trenerów biznesu, konsultantów ds. zarządzania, menedżerów ds. rekrutacji, a nawet portale randkowe. Atrakcyjność typologii osobowości polega na tym, że są one bardzo interesujące do rozmowy i od wieków są obiektem publicznej fascynacji.
Wiesz, że tworzymy najciekawszy w Polsce newsletter dla HR? Sprawdź koniecznie! Dołącz do wyjątkowego grona Kadrowiczów!
Niestety, wiele z tych testów osobowości jest równie naukowa jak horoskopy opierając się na nigdy nie potwierdzonych badawczo hipotezach Carla Junga czy Williama Marstona. Testy te dają łatwe etykietki, które tworzą wizję tunelową – albo-albo. Tymczasem osobowość jest znacznie bardziej zniuansowana i złożona niż uproszczone do kilku kolorów uogólnienie. Na nasze zachowania zawsze bardzo silny wpływ ma kontekst, kultura, oczekiwania, motywacje, subiektywna wartość celu, normy zachowania i tysiąc innych czynników.
Test osobowości opiera się w dużej mierze na założeniu, że cechy osobowości są cechami stałymi. A niekoniecznie tak jest. Testy takie dają ludziom niebezpieczne, ograniczające przekonania dotyczące tego, czym jest osobowość. Nawet jeśli badania pokazują, że ludzie mogą się zmieniać, a nawet tworzyć od nowa własną osobowość. Model pięcioczynnikowy wykazał, że nasze osobowości są w rzeczywistości różne w różnych sytuacjach i zmieniają się z biegiem lat. Nikt nie jest tylko jednym typem osoby. W różnych sytuacjach będziesz pokazywać różne rzeczy. Tożsamość i osobowość to dwie różne rzeczy. Tożsamość to sposób, w jaki definiujesz siebie i kształtujesz swoje zachowanie, które z czasem staje się Twoją osobowością. Zaś test osobowości przykleja nam etykiety a jego największym problemem jest to, że zbyt poważnie traktujemy wyniki.
👹 Nikt Cię przed nimi nie ostrzega. Nikt nie mówi, jak sobie z nimi poradzić. Pojawiają się nagle i przewracają Twój świat do góry nogami. Ukryci wrogowie HR.
🤲 Kiedy myślisz, że to koniec – pojawia się ratunek. W natłoku spraw i pożarów do ugaszenia, podają pomocną dłoń. Nie wiesz, że możesz liczyć na ich pomoc. Nieoczekiwani sprzymierzeńcy.
Sprawdź wyjątkowy program 36. Kongresu Kadry. Widzimy się już w październiku!
Większość testów osobowości bardzo upraszcza rzeczywistość i spłyca postrzeganie drugiego człowieka redukując go do kilku cech. Wszystkie one tworzą i utrzymują przekonania o tym, kim jesteś i do czego jesteś zdolny, bez żadnych dowodów naukowych. Takie łatwe etykietowanie, które dają testy, może sprawić, że staniesz się bezmyślny: przyjmujesz etykietę o sobie a z czasem ta etykieta staje się głębokim aspektem twojej tożsamości i narracji o sobie, która to narracja staje się czymś, czego bronisz przed krytyką.
Łatwe etykietowanie, które dają testy osobowości, może sprawić, że ta etykieta stanie się głębokim aspektem twojej narracji o sobie
Badania pokazują, że takie etykietowanie i diagnozowanie może być pomocne terapeutom, pedagogom, psychologom czy innym praktykom specjalizującym się w pomaganiu i różnych formach terapii. Jednak te etykiety rzadko powinny być głośno obwieszczane klientom. Etykieta może stać się ważnym aspektem tożsamości klienta, znacznie ograniczając jego zdolność do zmiany.
Zgodnie z modelem Wielkiej piątki „osobowość” nie jest postrzegana jako „typ”, ale raczej jako pięć czynników (ekstrawersja, ugodowość, sumienność, neurotyczność i otwartość na doświadczenie), w których jednostka ma rangę centylową w stosunku do ogólnej populacji. Badania pokazują, że wyniki na tych skalach w każdym z pięciu czynników, zmieniają się przez całe życie a wynik, czyli miejsce, w którym się zajmujesz w którymkolwiek z pięciu czynników, ma wiele wspólnego z etapem życia, w której się znajdujesz, a także jest zdeterminowane przez konkretne role, które pełnisz – zawodowo i prywatnie. Środowisko pracy i kultura organizacji także mają na Ciebie wpływ i mogą zmienić twoją osobowość.
Inne popularne wśród zwolenników testów psychologicznych przekonanie brzmi: „najlepszym predyktorem przyszłych zachowań jest przeszłość”. Jednak to też nieprawda. Przeszłość definiuje nas tylko wtedy, gdy w niej utkniemy z powodu nierozwiązanej traumy lub życia w warunkach, które nie pozwalają nam na rozwój. Nierozwiązana trauma prowadzi ludzi do uzależnień i niszczy nadzieję oraz wyobraźnię. Zastygasz wtedy w tej formie przetrwalnikowej, zamrażasz się w oczekiwaniu na cud. Pozostajesz zawieszony gdzieś w przeszłości. A przecież ludzie potrzebują nadziei, potrzebują czegoś, na co mogą czekać. Potrzebujemy celów, inspiracji, jasnego obrazu swojego przyszłego ja, aby zaangażować się w świadome działanie by się zmienić i by zmienić swoje życie.
Badanie z 2015 roku przeprowadzone przez Nathana Hudsona i Chrisa Fraleya, wykazały, że osobowość można zmienić poprzez wyznaczanie celów i ciągły regularny wysiłek. Jeśli więc chcesz zmienić swoją osobowość zacznij od przyjrzenia się swojej motywacji, rzeczom i czynnościom, które dają ci autentyczną radość, ciekawią, fascynują. Jakie cele i okoliczności cię motywują a jakie demotywują?
To jedno z miejsc, w którym nasi Czytelnicy zobaczą Twoje logo i przeczytają informacje o Twojej firmie. Jeśli więc chcesz dotrzeć do praktyków HR ze swoim przekazem, daj nam znać. Wystarczy, że napiszesz na wspolpraca@meetandgrow.pl.
Psycholożka, relacjolożka, autorka pierwszego polskiego badania wzorców motywacji Personal PowerON.
© Dreamcast Sp. z o.o.
